Op welke manier kunnen we lagereschoolkinderen met ASS beter betrekken in het gewone onderwijs?

In onze eerste observatie merkten we op dat de lagereschoolkinderen met ASS vaker rond zaten te kijken, staarden in het niets/dagdroomden en bewogen op hun stoel. Als voorbeeld kunnen we Jonathan, een lagereschoolkind met ASS uit een geobserveerde klas, voorstellen. Hij maakte constant bewegingen met zijn handen en vormde als het ware een kommetje met zijn handen en hield zijn handen dan constant in die vorm voor zijn gezicht. Vervolgens bestudeerde hij zijn handen heel gefocust en had hij geen aandacht meer voor de les. Je kon dus duidelijk opmerken dat hij heel afgeleid was. Daarnaast kon hij ook voor zich uit staren en naar buiten kijken. Ten laatste kon Jonathan niet stilzitten en friemelde hij vaak met zijn handen. De leerstof niet kunnen volgen, kunnen we niet als criterium voor afleiding gebruiken aangezien de andere klasgenoten in het buitengewoon onderwijs ook meestal niet mee waren met de leerstof.

In de tweede observatie in het gewoon lager onderwijs merkten we geen handbewegingen op bij de lagereschoolkinderen met ASS als teken van afleiding. We merkten echter wel het voor zich uitstaren en het aanstaren van anderen op, net zoals in het buitengewoon lager onderwijs. We konden dus geen gelijkenis zien op vlak van het friemelen en het bewegen maar wel op vlak van het staren en dagdromen.

We merkten op dat lagereschoolkinderen zonder ASS bijna niet/ nooit staarden en minder dagdroomden dan lagereschoolkinderen met ASS.

Algemene conclusie:

Het viel op dat het staren en dagdromen een constante was in beide scholen en duiden op het afgeleid zijn van de les.

De hypothese kan dus bevestigd worden.

Tijdens onze eerste observatie in het buitengewoon lager onderwijs merkten we dat de kinderen op inhoudelijk vlak veel begeleiding nodig hadden van hun leerkracht. Dit bleek echter om alle leerlingen te gaan en niet enkel de lagereschoolkinderen met ASS. De extra begeleiding was dus niet een specifieke nood van lagereschoolkinderen met ASS maar wel van alle lagereschoolkinderen in het buitengewoon lager onderwijs.

De lagereschoolkinderen met ASS in het buitengewoon onderwijs hadden wel extra begeleiding nodig van hun leerkracht op sociaal-emotioneel vlak en op vlak van het omgaan met verandering (= wegvallen van structuur). Zo wist de juf te vertellen dat Patrick, een leerling met ASS uit haar klas, haar vaak vraagt hoe ze zich voelt zodat hij haar emotie kan weten omdat hij dit niet kan aflezen op basis van haar lichaamstaal. Daarnaast hebben meerdere leerlingen met ASS uit haar klas vaak bevestiging nodig over het feit dat ze iets goed gedaan hebben. Daarnaast gaan ze soms een bepaalde emotie verwoorden terwijl ze dit niet voelen enkel om de juf tevreden te kunnen stellen omdat ze denken dat die specifieke emotie van hen op dat moment verwacht wordt. De lagereschoolkinderen met ASS worden dus op sociaal-emotioneel vlak meer begeleid dan lagereschoolkinderen zonder ASS. Daarnaast moest de juf Eden, een leerlinge met symptomen van ASS uit haar klas, herhaaldelijk geruststellen en een verklaring geven wanneer er een verandering plaatsvond zoals een kaartje die verplaatst was op het bord of lichten die meer gedimd waren of 2 schoolbanken die niet mooi tegen elkaar aan stonden.

Tijdens onze tweede observatie in het gewoon lager onderwijs merkten we op dat Anna extra hulp nodig had van haar juf op inhoudelijk vlak. Zo ging de juf wanneer de kinderen zelfstandig aan het werk gingen bij bijvoorbeeld het maken van de toets, eens langs bij Anna om de opdracht nog eens duidelijk uit te leggen zodat ze mee was. Anna ging wel nooit zelf om extra hulp vragen bij haar juf. Juliette had echter totaal geen hulp nodig op inhoudelijk vlak want ze is zelfs één van de sterkste leerlingen van de klas op inhoudelijk vlak, wist de juf ons te vertellen.

We merkten echter opnieuw op dat de juf extra begeleiding moest geven aan Juliette op sociaal-emotioneel vlak en op het vlak van het omgaan met verandering (= wegvallen van structuur). Zo moest de juf een gesprek aangaan met de klas zodat ze het staren en de ongewone uitspraken van Juliette beter zouden begrijpen. Juliette had dus extra begeleiding nodig van haar juf voor haar interacties met klasgenoten. Daarnaast wist de juf ons te vertellen dat Juliette ook heel veel bevestiging vraagt van de juf, ook al weet ze dat ze de oefening goed doet. Vervolgens merkten we op dat Juliette moeite had toen ze op een andere stoel moest gaan zitten dan de stoel die ze initieel in gedachten had. De juf moest toen specifiek uitleggen aan Juliette dat ze niet achter de stoel kon blijven staan die reeds bezet was en dat ze op een nieuwe stoel moest gaan zitten. We merkten aan de lichaamstaal van Juliette dat ze moeite had met die verandering. We merkten haar moeite met verandering ook op wanneer ze een opmerking gaf over het feit dat de juf een ander kleur gebruikte op het bordboek dan dat er in het boek stond dat je moest gebruiken. De juf moest dus ook extra begeleiding bieden op vlak van het omgaan met verandering. Ten laatste zei de juf dat Juliette vaak vraagt naar hoe de juf zich voelt zodat ze de emoties van haar juf kan inschatten omdat ze die anders niet kan aflezen. Het is opmerkelijk dat dit ook voorkwam bij lagereschoolkinderen met ASS uit het buitengewoon onderwijs.

Bij Anna merkten we die begeleiding op sociaal-emotioneel vlak niet op, wel op vlak van structuur bieden aangezien de juf Anna duidelijk en met meer structuur haar taken moest uitleggen. Ze bood ook hulpmiddelen aan aan Anna zoals fluoresceren om meer structuur te brengen in haar taken/toetsen. Op vlak van het omgaan met verandering had Anna geen extra begeleiding nodig. Anna is van zichzelf een heel stil kind en gaat die sociale interacties ook minder aan dan Juliette. Misschien is dat de reden waarom er nog geen moeilijkheden op dat vlak opgemerkt zijn maar dat kunnen we niet met zekerheid zeggen.

Algemene conclusie:

In beide scholen hadden lagereschoolkinderen met ASS meer begeleiding nodig van de leerkracht dan lagereschoolkinderen zonder ASS op sociaal-emotioneel vlak en op het vlak van het omgaan met verandering. We kunnen de hypothese dus bevestigen.

Zoals hierboven beschreven zagen we in de eerste observatie dat Eden veel moeite had met het omgaan met veranderingen. Zo gaf ze opmerkingen over het feit dat een kaartje op het bord verplaatst was of dat de lichten meer gedimd waren of dat de schoolbanken niet mooi tegen elkaar stonden. De juf wist ons te vertellen dat ze opmerkte dat de lagereschoolkinderen met ASS in haar klas moeite hadden met aanpassingen en dat ze daarom de kinderen vaak van plaats laat veranderen in de klas zodat ze de lagereschoolkinderen met ASS in haar klas kan leren omgaan met verandering.

In onze tweede observatie merkten we op dat vooral Juliette moeite had met veranderingen. Ze moest bijvoorbeeld plaatsnemen op een andere stoel dan dat ze initieel in gedachten had. Dit was heel moeilijk voor haar en ze nam pas plaats op een andere stoel wanneer de juf haar uitlegde dat de stoel bezet was en dat ze een andere stoel moest uitkiezen. Daarnaast maakte Juliette ook een opmerking wanneer de juf een ander kleur gebruikte dan het lesboek aangaf om te gebruiken.

Algemene conclusie:

Op basis van onze bevindingen kunnen we de hypothese dus bevestigen.

In het buitengewoon lager onderwijs konden we opmerken dat de lagereschoolkinderen met ASS niet goed tegen luide geluiden konden. Bij lawaai of een luid geluid zoals het laten vallen van een doos door de juf bedekten ze instant hun oren of maakten ze een opmerking over het lawaai terwijl de lagereschoolkinderen zonder ASS dit niet deden.

In het gewoon lager onderwijs merkten we echter geen moeite met luide geluiden op bij de lagereschoolkinderen met ASS. Juliette en Anna vertoonden uiterlijk geen moeite met lawaai. We weten natuurlijk niet wat de kinderen innerlijk voelden of dachten.

Algemene conclusie:

De hypothese kunnen we dus niet voor beide observaties bevestigen. Wij willen iets kunnen maken voor een problematiek die voorkomt bij zoveel mogelijk types van ASS. Moeite hebben met luide geluiden/lawaai kunnen we dus bij deze uitsluiten.